تعیین نقش و سهم برخی عوامل و موانع رشد خلاقیت در نظام آموزشی ایران (مورد مطالعه: مدارس دوره متوسط اول کاشان)

هدف: خلاقیت بهعنوان یک هدف آموزشی ارزشمند هیچگاه در خلأ حاصل نمیشود، بلکه حصول و بروز آن در ساحتهای مختلف، مستلزم پیش بینی مجموعهای از بسترها و شرایط اولیه میباشد. لذا هدف اصلی پژوهش آسیب شناسی رشد خلاقیت دانشآموزان در نظام آموزشی ایران بود. روش: این تحقیق از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان و مدیران مدارس متوسطه دوره اول شهرستان کاشان به تعداد 400 نفر در سال تحصیلی 95-94 میباشد. در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای طبقهای استفاده شد. حجم نمونه بر مبنای فرمول کوکران 196 نفر برآورد شد و پرسشنامه در میان 220 نفر از دبیران و مدیران توزیع گردید و 196 پرسشنامه معتبر، مبنای تحلیل آماری قرار گرفت. ابزار اندازهگیری، پرسشنامه محقق ساخته شامل 30 گویه بسته پاسخ در قالب طیف پنج درجهای لیکرت (بسیار زیاد تا بسیار کم) و دو سوال باز پاسخ در مورد موانع و راهکارهای رشد خلاقیت بود. روایی پرسشنامه به صورت محتوایی و سازه انجام شد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ، 91/0 به دست آمد. تحلیل دادهها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: یافته ها نشان داد در میزان تاثیرگذاری عوامل رشد خلاقیت، میانگین نقش همه مولفه ها بالاتر از حد متوسط سه می باشد و با 95% اطمینان، هر شش مولفه، تاثیر معنیداری در پرورش خلاقیت دانشآموزان دارند. نتیجه گیری: طبق یافته ها، محتوا و تجارب یادگیری، راهبردهای یاددهی یادگیری، روشهای ارزشیابی، امکانات و وسایل کمک آموزشی، الگوهای ارتباطی و ساختار نظام آموزشی به صورت معنیداری در خلاقیت دانشآموزان مؤثر میباشند. در بررسی موانع نیز به ترتیب کتب درسی، معلمان، امکانات مدرسه، زمان، مشکلات ساختاری، روش های ارزشیابی، فضای آموزشی و خانواده بیشترین نقش را داشتند.